Resurs urządzeń i maszyn
Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego
w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego wprowadza wymóg odtworzenia historii eksploatacji urządzeń w celu dokonania jego oceny stanu technicznego. Przepisy mają za zadanie uregulować obszar eksploatacji urządzeń transportu bliskiego z niewiadomą historią eksploatacji lub przebiegiem, przy zachowaniu minimalnego, akceptowalnego stopnia bezpiecznego funkcjonowania tego typu urządzeń.
Wymóg odtworzenia historii eksploatacji odnosi się do tzw. resursu, który wyznacza graniczne parametry stosowane do oceny i identyfikacji stanu technicznego, określone na podstawie liczby cykli pracy i stanu obciążenia UTB w założonym okresie eksploatacji z uwzględnieniem rzeczywistych warunków użytkowania.
Resurs to okres zdolności użytkowej ustalony teoretycznie lub doświadczalnie, określający czas eksploatacji urządzenia, wyrażony w odpowiednich dla niego jednostkach. Przyjmuje się, że w tym okresie zagwarantowane jest bezpieczeństwo i sprawność użytkowania. Resurs dla urządzeń jest określony liczbą cykli pracy a dla mechanizmów liczbą godzin w założonym okresie eksploatacji z uwzględnieniem obciążenia nominalnego.
Szacowanie stopnia wykorzystania resursu dotyczy wszystkich UTB podlegających dozorowi technicznemu.
Wartości graniczne resursu na poszczególnych urządzań można scharakteryzować
na podstawie ilości cykli roboczych które mieszczą się średnio w przedziałach:
- dźwigi do transportu osób lub ładunków do 160000 cykli
- przenośniki kabinowe i krzesełkowe do 35000 cykli
- dźwigniki do 20000 cykli
- stoły podnoszące od 8000 do 500000 cykli
- podesty ruchome od 40000 do 100000 cykli
- podnośniki warsztatowe do 22000 cykli
- podesty załadowcze 40000 cykli
Powyższe wartości są jedynie orientacyjne.
Rzeczywistą wartość resursu należy uzyskać u producenta poszczególnych urządzeń, jednak nie zawsze jest możliwe. Właśnie z tego powodu Minister Przedsiębiorczości i Technologii wydał Rozporządzenie z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych, dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego. Nakłada ono na właścicieli rzeczonego sprzętu ustawowy obowiązek odtworzenia ściśle określonych parametrów, wymienionych w powyższym zestawieniu. Resurs maszyn to wybrane wartości podane w formie opisu, ale także potoczne określenie przeprowadzania pomiarów i studiowania dokumentacji w celu wystawienia stosownego certyfikatu. Wynik uzyskany w przebiegu obiektywnych czynności, analiz, a także wywiadów z pracownikami obsługującymi sprzęt określa rzeczywisty stan każdego z urządzeń, w zależności nie tylko od roku produkcji, ale także od stopnia wyeksploatowania i warunków, w jakich był użytkowany. Resurs UTB to także istotny wskaźnik określający wartość dźwigów czy suwnic, dlatego tak ważne jest rzetelne ustalenie stanu, w jakim się znajdują.
Resurs UDT - potrzebny dokument
Obowiązujące przepisy są w istocie próbą wprowadzenia czytelnych kryteriów, które pozwolą stworzyć obiektywny punkt odniesienia dla wszystkich eksploatowanych urządzeń, wprowadzony pod egidą Urzędu Dozoru Technicznego. Resurs UDT, stworzony na podstawie już istniejących przepisów i procedur technicznych, stanowi podstawowy dokument techniczny, od którego przedstawienia musi zacząć się każda czynność związana z procesem technologicznym, wymianą części, zbyciem itd. Wartości podawane są zawsze w przedziale, ponieważ dotyczą akceptowalnego stopnia bezpieczeństwa podczas pracy rozmaitych układów mechanicznych.
Ustalanie granicznych parametrów, które złożą się na ocenę eksploatacyjnego stanu maszyn, zawsze przeprowadzamy skrupulatnie, używając przy tym narzędzi i procedur odnoszących się do wielu różnorakich wartości służących do ustalenia obiektywnego stanu mechanizmów. Pogłębiona analiza i wyliczenie odpowiadające stanowi rzeczywistemu leżą w interesie zarówno właściciela czy użytkownika urządzeń UTB, pracowników, jak i osób, które w przyszłości będą z nich korzystać, nabywając je z tzw. drugiej ręki.